Ouderwetsche kookboeken

Ik heb veel kookboeken. Heel veel. Maar nooit te veel. Ik kan er uren in lezen, kijken en bladeren.
Twintig jaren geleden is het begonnen. Op kamers in Amsterdam en met vijfhonderd gulden per maand moest ik wel echt leren koken. Ik kocht goedkope kookboekjes en ik bleef ze kopen. Koken deed ik ook wel, maar ik bemerkte dat ik vooral de boekjes las in plaats de recepten te gebruiken om mee te koken. Ik las ze als romannetjes.

Van lieverlee verschoof mijn interesse naar andere kookboeken. De stapels kleine kookboekjes van Anne Wilson, Tapas maken, Fingerfood en wereldkeukens verschoven langzaam achter in de kast om plaats te maken voor boeken over inmaakmethodes, de boeken van Wannee, de scheepskeuken, charcuterie en kookboeken van honderd jaren geleden.

De foto’s zijn van een kookboek van de Haagsche Huishoudschool uit 1893. Het staat vol met spelling waarvan ik het bestaan niet eens wist. (Nu ben ik ook piepjong, natuurlijk.) Meervoud van vla is ‘vladen’. Kijk. Dat is nog eens spelling.

Het is prachtig om te zien hoe onze eetcultuur is veranderd. En ook onze technieken. Het boek vermeld een recept voor ingelegde eieren. Ingemaakt met één kilogram ongebluste kalk. Het wordt misschien nog eens een missie. Ook ga je beseffen dat sommige apparaten in je keuken helemaal niet bestonden. De koelkast was letterlijk een ijskast met stukken ijs.

“Door verschillende autoriteiten op het gebied der hygiëne wordt fabrieksmatig ijs in den regel aanbevolen boven natuurlijk ijs, omdat dit laatste bij inwendig gebruik tot ernstige ongevallen aanleiding kan geven. Het is daarom raadzaam om ijs alleen te gebruiken zonder onmiddelijke aanraking met spijzen en dranken zooals onder meer in ijskasten en bij het maken van vanille-ijs enz. geschiedt.”

Onderstaand recept vermeld ‘dikke melk’. En voor zover ik weet is het niets anders dan yoghurt, maar dat woord bestond toen nog niet, vermoed ik.